Abstract
Het autoritaire gezin, waarin ouders hun wil en mening opleggen aan de kinderen,
heeft plaatsgemaakt voor het onderhandelingsgezin. De democratie, oftewel het
beroemde Nederlandse poldermodel, beheert de moderne opvoeding. Het gezin als
team van ouders en kinderen. Dat is het credo van moderne opvoeders. Kinderen
zeggen jij, je, Hans en Karin tegen hun vader en moeder. Onderhandelen heeft in het
moderne gezin de plaats ingenomen van krachtige sturing door de ouders.
Tot ongeveer het twaalfde levensjaar van hun kind hebben ouders meestal de touwtjes redelijk
in handen. Het merendeel van de opvoeders bepaalt wat er gegeten wordt en hoe laat de
kinderen naar bed gaan. Geheel probleemloos verloopt de opvoeding in deze fase niet altijd.
Van de ouders die wel eens problemen hebben stelt 20 procent te tobben met lastige eters en
kinderen die weigeren naar bed te gaan.
Na het twaalfde jaar openbaart zich doorgaans het ‘echte’ onderhandelingshuishouden.
Kinderen gaan dan tegenspel bieden. In het moderne gezin beslissen kinderen dan over alles
mee; over de tv, over het gebruik van de computer, over het tijdstip van thuiskomen, over de
hoogte van het zakgeld en over de vakantiebestemming.
Er ontstaat een rijkgeschakeerde communicatie tussen de generaties waarbij de gezinsleden
intensief met communiceren en onderhandelen over regels. Bij meningsverschillen is het een
zoektocht naar oplossingen die voor alle betrokkenen acceptabel zijn.
Zijn kinderen zo’n 16 jaar en ouder, dan houdt het intensieve onderhandelen op en treedt de
fase in van ‘de gescheiden levenssferen’ zoals dat in pedagogisch jargon heet. De pubers leren
op eigen benen te staan. Ouders stellen zich doorgaans afzijdiger op, maar proberen wel een
oogje in het zeil te houden.
Het grootste strijdpunt is dan nog hoe laat de kinderen ’s avonds thuis moeten komen. Veel
ouders vinden dat ze hun nakomelingen op deze leeftijd echter niet de geborgenheid kunnen
geven die ze zouden willen bieden
Uit het ITS onderzoek naar de onderhandelmores in opvoedend Nederland blijkt dat er geen
signalen zijn dat ouders de grip op hun kinderen kwijt zijn door de begripvolle, tolerante
opvoeding. En er zijn nauwelijks hardnekkige problemen/kwesties waarover eindeloos wordt
doorgepraat. Er wat belangrijk is: er worden in de onderhandelingen knopen doorgehakt
waarmee iedereen kan leven.
Ouders zijn tevreden over de omgang met hun kinderen. Zij geven zichzelf als rapportcijfer
een dikke zeven voor het opvoeden en een acht voor het contact met hun kinderen.
