Het Ivoren Kruis nu en in de toekomst. Een ledenonderzoek naar het huidige en toekomstige beleid van het Ivoren Kruis.

Abstract

In dit rapport is verslag gedaan van de resultaten van een onderzoek onder leden van het Ivoren Kruis. Met het onderzoek worden drie doelen beoogd. Ten eerste inzicht verkrijgen in de tevredenheid van de leden met het huidige beleid. Het tweede doel is inzicht verkrijgen in de wensen, behoeften en mogelijkheden van de leden en nagaan of deze aansluiten bij het huidige beleid. Het derde doel tenslotte betreft het in kaart brengen van nieuwe beleidsopties. Deze doelen zijn omgezet in vier onderzoeksvragen. In deze samenvatting zullen deze onderscheiden deelvragen worden beantwoord. Voordat overgegaan wordt tot het beantwoorden van de onderzoeksvragen eerst aandacht voor de steekproeftrekking en de respons. Het Ivoren Kruis heeft een ledenbestand van 3516 leden. Uit dit totale bestand zijn 1026 leden, gestratificeerd naar beroep, getrokken. Van 402 respondenten (voor het merendeel tandartsen en mondhygiënisten) is een ingevulde vragenlijst terugontvangen: een respons van 39%. In hoeverre zijn de leden tevreden met het huidige beleid van het Ivoren Kruis? Het hoofddoel van het Ivoren Kruis is de mondgezondheid te bevorderen door middel van voorlichting en preventie. Het Ivoren Kruis biedt voorlichtingsmateriaal met korting aan al haar leden aan. Dit is voor veel leden een reden om lid te worden van het Ivoren Kruis. Tandartsen blijken significant vaker om ideële redenen lid te zijn en mondhygiënisten om de symposia die het Ivoren Kruis organiseert. Ook blijkt dat respondenten met het stijgen van de leeftijd relatief vaker lid zijn van het Ivoren kruis om ideële redenen. Respondenten zijn gemiddeld 17 jaar lid. De groep recent afgestudeerden is in de onderzoeksgroep relatief klein: er is waarschijnlijk sprake van een enigszins vergrijzend ledenbe stand. Verder geven een aantal respondenten aan dat zij weinig binding met het Ivoren Kruis hebben. Veruit de meeste respondenten vinden de huidige prijs van het voorlichtingsmateriaal redelijk en ze zijn in het algemeen positief over de folders van het IK/NMT. Driekwart van de respondenten vindt de folders: informatief, begrijpelijk, patiëntvriendelijk en prettig leesbaar. Over de lay-out en de professionaliteit van de folders zijn respondenten iets minder positief. Graag zou men in de folders minder tekst en meer foto’s/plaatjes zien en zou de lay-out gemoderniseerd kunnen worden. Een klein aantal respondenten vindt dat de onderwerpen in de folders/brochures niet aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Ongeveer een kwart van de respondenten heeft behoefte aan voorlichtingsmateriaal over onderwerpen waarover nog geen folders/brochures zijn verschenen. Men mist met name folders over frameprothesen, tanderosie, implantaten, bleken, praktische informatie over goede/slechte voeding en dranken, en een algemene folder over mondhygiëne. Het Ivoren Kruis wordt gezien als een belangrijke en een deskundige organisatie, die zeker niet overbodig is. Wat minder respondenten zijn van mening dat de organisatie klantgericht werkt en onafhankelijk is. Ongeveer de helft van de respondenten is van mening dat het Ivoren Kruis een ideële organisatie is die effectief functioneert en die zich actief opstelt. Het Ivoren Kruis scoort het laagst op slagvaardigheid en invloedrijkheid. Het beeld dat tandartsen en mondhygiënisten van het Ivoren Kruis hebben blijkt op een aantal punten significant van elkaar te verschillen. Mondhygiënisten beoordelen het Ivoren Kruis significant vaker als invloedrijk, effectief en belangrijk. Tandartsen beoordelen het Ivoren Kruis daarentegen vaker als onafhankelijk en ideëel. Bovendien wordt met het toenemen van de leeftijd van de respondenten het Ivoren Kruis significant vaker gezien als een ideële organisatie. De naam ‘Ivoren Kruis’ wordt door een ruime meerderheid gezien als herkenbaar. Iets minder dan een kwart van de respondenten vindt de naam uit de tijd, door enkelen wordt het Ivoren Kruis gezien als een oubollige organisatie. Kortom het Ivoren Kruis wordt gezien als een belangrijke en deskundige organisatie, dat als hoofddoel heeft de mondgezondheid te bevorderen door middel van voorlichting en preventie. Over de activiteiten op dit gebied is het merendeel van de respondenten tevreden op een paar kritische opmerkingen over lay-out, vormgeving en een aantal gemiste onderwerpen in het voorlichtingsmateriaal na. Komt het geplande en in gang gezette beleid tegemoet aan de behoeften, wensen en mogelijkheden van de leden? Per kerntaak is aan de respondenten gevraagd of zij deze belangrijk vinden. Hie ronder staan de kerntaken van meest belangrijk tot minst belangrijk weergegeven: 1. aanbieden van folders/brochures; 2. geven van advies over preventiebeleid aan de politiek en instanties; 3. aan bod brengen van preventie in de media; 4. bijeenbrengen en verspreiden van wetenschappelijke kennis over preventie van mond- en tandziekten; 5. korting op voorlichtingsmaterialen aan leden; 6. geven van tips over individuele voorlichting; 7. korting op voorlichtingsmaterialen aan leden; 8. aanbieden van videobanden, affiches en modellen; 9. aanbieden van cursussen; 10. website www.ivorenkruis.nl; 11. tweejaarlijks symposium; 12. elektronische nieuwsbrief. Niet alle bovenstaande kerntaken blijken even bekend te zijn bij de respondenten. Met name de volgende kerntaken zijn relatief onbekend: elektronische nieuwsbrief, tips over individuele voorlichting, website, cursussen, preventie in de media en advies over preventiebeleid aan de politiek en instanties. Website Ongeveer een kwart van de respondenten heeft wel eens de website van het Ivoren Kruis bezocht. Zij geven gemiddeld een 7 voor de site en vinden de site een aanvulling op andere sites (op het gebied van mondgezondheid). Respondenten in de leeftijdscategorie 41 tot 50 jaar heeft relatief het vaakst een bezoek gebracht aan de site. Een groot deel van de bezoekers weet dat de folders en brochures op deze site te bestellen zijn. Echter weinig respondenten bestellen de folders daadwerkelijk op deze wijze. De meeste bezoekers vinden internet een geschikt medium om contact te onderhouden met het Ivoren Kruis. Meer dan de helft van de respondenten vindt het een positieve ontwikkeling wanneer het Ivoren Kruis meer diensten via internet beschikbaar stelt. De helft van de respondenten vindt dat het IK een digitale folder op internet moet aanbieden, zodat zij deze zelf kunnen aanpassen/bewerken en printen. Tevens vindt de helft van de respondenten dat het IK meer gebruik moet maken van het internet ten behoeve van patiënten. Indien het Ivoren Kruis een site voor patiënten zou aanbieden zou iets meer dan de helft van alle respondenten zijn patiënten verwijzen naar deze site. Een kwart van de respondenten zou een dergelijke (toekomstige) website zelfs ter beschikking stellen aan patiënten in de wachtkamer. Lidmaatschap inclusief abonnement Een lidmaatschap inclusief een abonnement op een standaard pakket folders vindt iets meer dan een kwart van de respondenten een goed idee. Protocollen Het Ivoren Kruis heeft preventie protocollen fluoride advies en wortelcariës opgesteld. De overgrote meerderheid van de respondenten kent het fluoride advies en past dit advies toe. Van de wortelcariës richtlijn is ongeveer de helft van de respondenten op de hoogte. Een iets kleiner deel van de respondenten past deze richtlijn toe. Geconcludeerd kan worden dat de meeste kerntaken belangrijk gevonden worden. Met name de nieuwe innovatieve diensten, zoals nieuwsbrief en website, zijn minder bekend en worden mede daardoor waarschijnlijk als minder belangrijk gewaardeerd. Wat komen leden in hun beroepsuitoefening tegen, waarbij het Ivoren Kruis hen hun van dienst zou kunnen zijn? Iets meer dan de helft van de respondenten vindt dat het Ivoren Kruis zich in de toekomst meer zou moeten richten op het bevorderen van mondgezondheid bij specifieke groepen. Groepen waar het IK zich op zou moeten richten zijn: allochtonen, ouderen, kinderen, gehandicapten en pubers/jongvolwassenen. Verder zijn ongeveer de helft van de respondenten de mening toegedaan dat het Iv oren Kruis zich meer zou moeten richten op organisaties voor collectieve mondzorg. Daarnaast is gebleken dat respondenten behoefte hebben aan meer protocollen en richtlijnen. Tevens is het wenselijk dat aan deze protocollen meer bekendheid wordt gegeven. Ze zouden bijvoorbeeld kort herhaald kunnen worden in de vakbladen. Andere suggesties voor nieuwe diensten/producten zijn: geplastificeerde kaarten (A4) voor ondersteuning mondelinge voorlic hting in de behandelkamer; meer aandacht voor publieksvoorlichting; in het kader van toenemende automatisering materiaal via cd-rom of internet beschikbaar stellen, zodat deze direct besproken kan worden in de behandelkamer. onderzoek naar gebitsvriendelijke dranken en snacks; Het antwoord op deze onderzoeksvraag is dat het Ivoren Kruis zich meer moet richten op het bevorderen van mondgezondheid bij specifieke groepen. Ook het opstellen van meer protocollen en richtlijnen zou tegemoet komen aan de wensen van de leden. Wat zijn de opvattingen en gedragingen van leden van het Ivoren Kruis met betrekking tot voorlichting en preventie in tandheelkundige zorgverlening? Een ruime meerderheid van de respondenten gebruikt de folders van IK/NMT zelf of laat dit over aan iemand anders binnen zijn praktijk. Respondenten in de hoogste leeftijdscategorie (>50 jaar) gebruiken de folders/ brochures relatief minder. Ook tandartsen gebruiken de folders/brochures van het IK/NMT significant minder dan mondhygiënisten. De folders worden vaak gebruikt ter ondersteuning van mondelinge voorlichting. Op deze wijze gebruiken respondenten in de laagste leeftijdscategorie (<41 jaar) het vaakst en respondenten in de hoogste categorie het minst vaak. Een klein deel van de respondenten gebruikt het materiaal niet op deze wijze, omdat zij liever mondelinge voorlichting geven en van mening zijn dat patiënten de folders toch niet lezen. Verder vinden respondenten het materiaal van IK/NMT duur. Een aantal respondenten maakt gebruik van het beschikbare gratis materiaal of maken zelf folders. Tenslotte het antwoord op de laatste vraag, uitgedrukt in gebruik van materiaal, is positief: een ruime meerderheid van de respondenten gebruikt de folders ter ondersteuning van de mondelinge voorlichting.