Meesterschap: Een vier-fasen model voor de begeleiding van praktijkgericht onderzoek
Publication year
2018Publisher
Nijmegen ; Enschede : Radboud Universiteit ; Universiteit Twente
Number of pages
56 p.
Related links
Publication type
External research report
Related publications
Display more detailsDisplay less details
Organization
SW OZ BSI OLO
Radboud Docenten Academie (RDA)
Languages used
Dutch (dut)
Subject
Learning and Plasticity; Onderzoeksprogramma RDA | 2024-2028: Innovative Teaching and Learning | 2016-2023: Cultivating Creativity in EducationAbstract
1.1 Achtergrond en doel van het onderzoek. Basisschool Het Talent werkt volgens een uniek onderwijsconcept waarin veel aandacht wordt besteed aan de individuele ontwikkeling van het kind en zijn of haar 21e-eeuwse vaardigheden. Een wens van de school was om dit innovatieve onderwijsconcept zelf te kunnen onderzoeken. Het goed uitvoeren van zo’n praktijkgericht onderzoek vraagt echter om vaardigheden die verder gaan dan het dagelijkse werk van leerkrachten: zij hebben onderzoeksvaardigheden nodig om de volledige empirische cyclus te doorlopen. Daarnaast is een onderzoekende houding van belang om het onderzoek op systematische wijze uit te voeren en weloverwogen onderzoeksbeslissingen te nemen. Om leerkrachten te ondersteunen bij het leren van praktijkgericht onderzoek is passende begeleiding essentieel. Een goede begeleider moet voldoende onderzoekservaring hebben én rekening houden met de contextuele factoren die bijdragen aan het succes van praktijkgericht onderzoek, zoals eigenaarschap en inbedding in de schoolpraktijk. Hoe leerkrachten moeten worden begeleid is echter nog niet bekend. Het doel van dit project was daarom om een model te ontwikkelen met richtlijnen voor begeleiders om basisschoolleerkrachten te leren praktijkgericht onderzoek te doen: het Meesterschapmodel. 1.2 Meesterschapmodel. Het Meesterschapmodel is ontwikkeld op basis van de cognitive apprenticeship benadering (Collins, Brown, & Newman, 1989) en beschrijft hoe leerkrachten in vier fasen begeleid kunnen worden om zelfstandig praktijkgericht onderzoek uit te voeren. Elke fase bestaat uit één onderzoekscyclus waarin een team van leerkrachten één praktijkgericht onderzoek uitvoert. Tijdens de vier fasen verschuift de verantwoordelijkheid van het onderzoek geleidelijk van de begeleiders naar de leerkrachten. Waar in de fase Meekijken de begeleiders de meeste verantwoordelijkheid hebben, wordt in de fase Meedoen en fase Meer doen de verantwoordelijkheid stukje bij beetje overgedragen aan de leerkrachten. In de laatste fase, Meesterschap, ligt de verantwoordelijkheid voor het onderzoek helemaal bij de leerkrachten. Om leerkrachten te begeleiden bij het steeds zelfstandiger uitvoeren van onderzoekstaken, zijn vijf begeleidingsstrategieën ontwikkeld die binnen de fasen van het Meesterschapmodel worden ingezet: * Scaffolding: het overnemen van taken en het geven van hints. Deze ondersteuning werd geleidelijk afgebouwd (fading). * Modelleren: het voordoen van een onderzoekstaak én het beschrijven van het denkproces dat hieraan ten grondslag ligt. * Coaching: Het ondersteunen van de groeiende expertise van leerkrachten door het geven van feedback. * Exploratie: Het (vragenderwijs) geven van algemeen advies. * Bevragen: Het als 'kritische vriend' bevragen van de beslissingen die worden genomen tijdens de onderzoekstaken. 1.3 Meesterschap in de praktijk. Tijdens dit project zijn de begeleidingsstrategieën gebruikt door ervaren onderwijsonderzoekers bij het begeleiden van vier leerkrachtenteams die de eerste drie fasen van het Meesterschapmodel hebben doorlopen. Na elke fase werd een reflectiebijeenkomst gehouden waarin de leerkrachten terugkeken op de begeleiding en de contextuele factoren. Daarnaast werd vooraf aan Fase 1 en na elke fase bij de leerkrachten een vragenlijst afgenomen over de onderwerpen: onderzoeksvaardigheden, onderzoekende houding en de toepassing van onderzoek in de schoolpraktijk. Uit de evaluaties van de leerkrachten en begeleiders bleek dat de begeleidingsstrategieën zinvol en passend werden gevonden. Om deze strategieën verder aan te scherpen, is een uitgebreide serie richtlijnen opgesteld die is opgenomen in Bijlage B. Daarnaast gaven de leerkrachten aan dat zij de tijd die zij kregen voor het onderzoek waardeerden en graag samenwerkten. Wel vonden ze het soms moeilijk om betrokken te blijven bij het onderzoek wanneer zij een of meer teambijeenkomsten moesten missen. Het zelf bepalen van de onderzoeksvraag zorgde voor een gevoel van eigenaarschap, wat met de groeiende verantwoordelijkheid per fase steeds groter werd. Na drie fasen praktijkgericht onderzoek vonden leerkrachten dat zij beter in staat waren om zelf onderzoek uit te voeren. In Fase 1 ontwikkelden leerkrachten hun onderzoekende houding, onderzoeksvaardigheden (uitgezonderd het verwerken van data) en gebruikten zij meer onderzoeksactiviteiten in hun dagelijks werk. In Fase 2 ontwikkelden zij zich verder in hun onderzoeksvaardigheden en het toepassen van onderzoek. In Fase 3 bleven de relatief hoge scores op de vragenlijst intact. De leerkrachten gaven in de laatste reflectiebijeenkomst aan veel te hebben geleerd en willen in de toekomst praktijkgericht onderzoek blijven doen. 1.4 Conclusie en aanbevelingen. Het werk in de afgelopen drie jaar heeft zijn vruchten afgeworpen. Het Meesterschapmodel is ontwikkeld en in de praktijk verder uitgewerkt. De leerkrachten weten nu hoe onderzoek in zijn werk gaat en de 13 onderzoeken die zij hebben uitgevoerd zijn gebundeld in een werkmap voor collega's van andere basisscholen. Op basis van het model en de ervaringen van de leerkrachten is tevens een brochure gemaakt voor lerarenopleidingen die hun praktijkgericht onderzoek verder willen ontwikkelen. Op basis van deze bevindingen geven wij de volgende aanbevelingen: * Gebruik de begeleidingsstrategieën van het Meesterschapmodel om basisschoolleerkrachten te begeleiden in het steeds vaardiger worden in praktijkgericht onderzoek. De aanvullende richtlijnen van het Meesterschapmodel bieden concrete aanwijzingen voor het begeleiden van praktijkgericht onderzoek in de toekomst. * Zorg bij het doorlopen van het Meesterschapmodel voor voldoende tijd, ruimte en samenwerking om alle leerkrachten betrokken te houden bij het onderzoek. * Laat leerkrachten de onderzoeksvragen bepalen om te zorgen voor een goede inbedding in de praktijk en eigenaarschap. * Biedt na het doorlopen van drie fasen van het Meesterschapmodel ondersteuning op afroep, met name bij het formuleren van de onderzoeksvraag en de data-analyse.
This item appears in the following Collection(s)
- Academic publications [238441]
- Electronic publications [122536]
- Faculty of Social Sciences [29483]
- Open Access publications [97529]
- Radboud Graduate School of Education [1940]
Upload full text
Use your RU credentials (u/z-number and password) to log in with SURFconext to upload a file for processing by the repository team.