Abstract
Velen huldigen de opvatting dat het emancipatieproces is voltooid, nu directe vormen van discriminatie
wettelijk verboden zijn en steeds meer vrouwen betaalde arbeid gaan verrichten. Toch zien wij in organisaties
het onderscheid tussen mannen en vrouwen, mannelijkheid en vrouwelijkheid voortdurend op verschillende
manieren terugkomen. Blijkbaar is er sprake van een 'taaie resistentie' van het genderonderscheid.
Om deze resistentie beter te begrijpen, is het van belang de meer latente, subtiele en indirecte processen
in organisaties inzichtelijk te maken die aan dit onderscheid ten grondslag liggen. Dit geheel aan processen
wordt de 'gendersubtekst' genoemd (Fraser, 1989; Smith, 1990; De Bruijn, 1991; Acker, 1992). In dit artikel
presenteren wij enkele resultaten van een empirische studie (Benschop, 1996) naar het vóórkomen, de
betekenissen en de verschijningsvormen van gendersubtekst. Wij richten met name de aandacht op de overeenkomsten
en verschillen van de gendersubtekst in tayloristische en sociotechnische organisaties. Op dit terrein blijkt
het lood om oud ijzer of de arbeid op tayloristische of sociotechnische wijze georganiseerd is. Hoewel het
proces anders verloopt - in het taylorisme wordt masculiniteit onder andere gekoppeld aan gezag en in de
sociotechniek onder andere aan deskundigheid - is het resultaat hetzelfde: steeds opnieuw wordt een hiërarchisch
genderonderscheid ge(re)produceerd.
