Abstract
Verschillende studies hebben laten zien dat de Nederlandse samenleving opener is geworden in de afgelopen decennia door een toegenomen kans op opwaartse sociale mobiliteit. Onlangs is echter voor het eerst aangetoond dat de kans op neerwaartse mobiliteit voor de jongste geboortecohorten (van mannen) is gestegen. Ondanks deze recente bevinding heeft het onderzoek naar sociale stratificatie en mobiliteit nog maar weinig aandacht besteed aan het verklaren van sociale daling. Dit artikel tracht in deze leemte te voorzien door drie verschillende theoretische perspectieven ter verklaring van de individuele kans op sociale daling te bestuderen. Daarnaast worden trends in sociale daling onderzocht om te bepalen of de rol van deze verklaringen in de loop van de tijd is veranderd. Om de verklaringskracht van de theoretische perspectieven te toetsen, maken we gebruik van de Familie-enquête Nederlandse Bevolking 2009 (N = 1.423). De empirische resultaten laten allereerst zien dat jongere geboortecohorten vaker neerwaarts mobiel zijn dan oudere cohorten. Hiermee bevestigen we de eerdere bevinding dat sociale daling in Nederland steeds vaker voorkomt. In de tweede plaats is gevonden dat met name het opleidingsniveau en de cognitieve vaardigheden van individuen bescherming bieden tegen neerwaartse mobiliteit. Dit is in overeenstemming met de meritocratische benadering. In de derde plaats tonen de resultaten dat de rol van de verschillende individuele factoren ter verklaring van sociale daling niet is veranderd in de loop van de tijd.
