Abstract
De traditie van de deugdethiek heeft een eerbiedwaardige leeftijd, die echter vooral de opgave impliceert om aspecten die vergeten dreigen te raken weer op hun betekenis voor nu te ondervragen. In dit artikel richt ik me op een m.i. in de huidige wijsgerige ethiek vergeten of verwaarloosd element van haar geschiedenis: de zogenaamde ‘christelijke’ of ‘theologale deugden’: geloof, hoop en liefde. Ik wijs eerst hun afwezigheid in het huidige debat aan en geef redenen om die vergetelheid te doorbreken: in het begin van de revival van de deugdethiek waren ze wel degelijk belangrijk, in verhulde vorm spelen ze nog steeds een rol en vooral: het feit dat de christelijk religieuze context waarin ze ontstonden steeds meer naar de maatschappelijke en culturele achtergrond verdwijnt, neemt niet weg dat de ervaringen die in die deugden tot uitdrukking kwamen onverminderd van belang kunnen blijven en om een nieuwe contextualisering en uitleg vragen. Tegen die achtergrond zoek ik naar een seculier filosofische uitleg van de theologale deugden. De gebruikelijke omschrijving van deze deugden (houdingen waarin we gericht zijn op God, die ons worden geschonken door God en die ons bekend zijn door openbaring) en de contra-intuïtieve of zelfs irrationele kenmerken ervan (geloven zonder grond, hopen tegen beter weten, en beminnen wat niet aantrekkelijk is) maken dat geen eenvoudige opgave. Wat moeten we, wat kunnen we met zulke deugden?
