Abstract
De Nederlandse overheid streeft naar een participatiesamenleving. Zo heeft ze sinds de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingezet op een grotere eigen verantwoordelijkheid bij het inzetten van zorg. Weerspiegelt de publieke opinie deze mentaliteitsverandering? Dit artikel gaat na (a) in hoeverre de publieke opinie over verantwoordelijkheid voor ouderenzorg is veranderd tussen 2003 en 2010, (b) welke factoren verklaren waarom sommige mensen deze verantwoordelijkheid het meest bij de overheid en anderen bij familie leggen en (c) welke factoren intra-individuele attitudeveranderingen verklaren. Er is gebruik gemaakt van surveygegevens uit het Netherlands Kinship Panel Study (2003, 2006/07, 2010). 1 Er blijkt een verschuiving te zijn opgetreden in de publieke opinie in de lijn van het overheidsbeleid: minder verantwoordelijkheid voor de overheid en meer voor de familie. Echter, de meerderheid van de Nederlandse bevolking legt nog steeds de meeste verantwoordelijkheid bij de overheid. Attitudes hangen met name samen met normatieve motieven en in mindere mate met utiliteitsmotieven. Intra-individuele verandering in attituden in de richting van minder overheidsverantwoordelijkheid worden vooral verklaard door normatieve factoren en niet door factoren die gerelateerd zijn aan eigenbelang.
