Abstract
Het streven naar meer samenhang in het onderwijs heeft in het onderwijskundig denken de laatste jaren meer aandacht gekregen. In dit kader wordt binnen het vmbo in toenemende mate gewerkt met leergebieden. Zo ook het leergebied Mens en Maatschappij (MenM), met daarin de ‘oorspronkelijke’ vakken aardrijkskunde, geschiedenis, economie en (in sommige gevallen) godsdienst of levensbeschouwing (GL). Over de integratie van GL gaat dit onderzoek. In de praktijk blijkt dat scholen er dikwijls voor kiezen GL apart te houden van het leergebied. Men doet dit vooral vanwege de specifieke nadruk die in GL ligt op de pedagogische en levensbeschouwelijke vorming van leerlingen en omdat GL een belangrijke rol speelt in de uitdrukking van de bijzondere schoolidentiteit. Dit onderzoek richt zich op succesfactoren voor een geslaagde vakkenintegratie van GL in MenM. Geslaagd in die zin dat de vakkenintegratie zodanig is gerealiseerd dat aan de eigen aard en doelstellingen van de deelnemende vakgebieden wordt tegemoetgekomen en aandacht blijft voor de waarde gerichte en op zingeving georiënteerde aspecten van de pedagogische (en/of levensbeschouwelijke) opdracht in het betreffende onderwijs. Het onderzoek bestaat uit een verdiepende literatuurstudie en een empirisch deel (telefonische interviews en vier casestudies). Het rapport beschrijft opvattingen en ervaringen ten aanzien van de wenselijkheid van vakkenintegratie, de vormen die worden toegepast, de plaats en inbreng van GL binnen deze vormen, de bijdrage van GL aan de schoolidentiteit, de samenwerking, de schoolorganisatorische en praktische voorwaarden en de rol van het schoolbeleid. Dit leidt uiteindelijk tot een overzicht van belangrijke succesfactoren voor een geslaagde vakkenintegratie van GL in MenM.
