De taalsituatie van Caribische en Mediterrane immigranten. Ontwikkelingen in taalvaardigheid en taalkeuzes in Antilliaanse, Surinaamse, Turkse en Marokkaanse gezinnen gedurende de periode 1995-2003.

Abstract

In het beleid gericht op de integratie van immigranten staat de Nederlandse taal centraal. Een goede beheersing van het Nederlands wordt als een absolute voorwaarde gezien om op volwaardige wijze in de Nederlandse samenleving te kunnen participeren. In deze bijdrage wordt de beheersing en het gebruik van het Nederlands in immigrantengezinnen onderzocht. In totaal is informatie van 16.500 Antilliaanse, Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ouders uit het PRIMA-onderzoek geanalyseerd. Om zicht te krijgen op eventuele ontwikkelingen zijn de gegevens van vijf cohorten uit de periode 1995- 2003 vergeleken. Ter verklaring van verschillen in beheersing en gebruik van het Nederlands is aangesloten bij theoretische noties rond sociaal, cultureel en linguïstisch kapitaal. De belangrijkste conclusie is dat vooral de talige situatie van Turken niet gunstig is en dat er daarin ook weinig vooruitgang bestaat. Voor de verklaring van verschillen in de beheersing van het Nederlands is het opleidingsniveau de belangrijkste factor, voor het gebruik van het Nederlands of er sprake is van een gemengd huwelijk. Opvallende punten zijn verder het ontbreken van relevante samenhangen tussen taalbeheersing en taalkeuze en het hebben van een baan, de ongunstiger positie van Turken ten opzichte van die van Marokkanen, en binnen deze twee groepen de achterstand van vrouwen.